Ιστορικό Πάνα 1927-2007

Τον Απρίλιο του 1945 επανεκδίδεται το Δελτίο, τα πρώτα μεταπολεμικά δελτία αποτυπώνουν την έντονη παρά τις δυσκολίες της εποχής (άθλια έως ανύπαρκτη συγκοινωνία, φτώχεια, δυσμενείς πολιτικές καταστάσεις) δραστηριότητα του συνδέσμου και παρουσιάζουν τα τρέχοντα οικολογικά προβλήματα.
Καταγγέλλεται συστηματικά (σε σχεδόν κάθε τεύχος του περιοδικού) η αποψίλωση των δασών των βουνών της Αττικής, η οποία ξεκίνησε από τους Γερμανούς κατακτητές και ολοκληρώθηκε από τους ντόπιους λαθροϋλοτόμους και την υπερβόσκηση.
Η χιλιοστή εκδρομή του Πάνα στις 3 Ιουνίου 1946 είναι μια αξέχαστη εορταστική εκδήλωση. Εκπρόσωποι όλων των συλλόγων χαιρετίζουν τον Πάνα και παρά τις αντίξοες συνθήκες της εποχής (εμφύλιος πόλεμος, ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης από την κατοχή χώρας) το φυσιολατρικό κίνημα βρίσκεται σε μεγάλη ακμή. Με προορισμούς Σχοινιά – Μαραθώνα – Οινόη 14 αυτοκίνητα με 500 εκδρομείς συμμετέχουν στη σημαντική αυτή εκδήλωση.

Από το 1950 μέχρι το 1975 ο Πάνας με το τακτικό εκδρομικό και ορειβατικό του πρόγραμμα κυριολεκτικά διασχίζει και επισκέπτεται όλα τα ορεινά συγκροτήματα της Ελλάδας.

Ταυτόχρονα πραγματοποιεί καλλιτεχνικών και πνευματικών εκδηλώσεων. Ομιλίες, φωτογραφικές εκθέσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, προβολές σλάιντς και κινηματογραφικών ταινιών, συναυλίες και εκδόσεις. Στις εκδόσεις, που πραγματοποιήθηκαν με τη μέριμνα και την επιμέλεια του συνδέσμου ανήκουν και τα τρίτομα άπαντα του ποιητή Γιώργου Κοτζιούλα.

Πρέπει επίσης ν’ αναφέρουμε και το μικρό τόμο «Οι Παναγίες» του Αλ. Παπαδιαμάντη που εκδόθηκε προγενέστερα.

Ο Πάνας στα πλαίσια μιας γενικότερης επιθυμίας για συνεργασία μεταξύ των σωματείων έριξε την ιδέα της πραγματοποίησης της Ημέρας του Βουνού, μιας ημέρας δηλαδή εξόδου προς το βουνό με τη συμμετοχή όλων των σωματείων. Σύμφωνα με την αρχική σκέψη θα πραγματοποιούνταν το δεύτερο δεκαήμερο κάθε Οκτωβρίου και θα οργανωνόταν από διαφορετικό σωματείο κάθε φορά. Η ιδέα γνωρίζει μεγάλη ανταπόκριση και επιτυχία και έτσι με τη συμμετοχή 17 φυσιολατρικών σωματείων η εκδήλωση πραγματοποιείται τον Οκτώβρη του 1975 με μια  ορειβατική – πεζοπορική – εορταστική εκδρομή-εκδήλωση που έγινε στη Μονή Νταού Πεντέλης.

Παρ’ όλο που η ορειβατική δραστηριότητα δεν σταμάτησε ποτέ στον Πάνα, ήταν φανερό πως υπήρχε άμεση ανάγκη ηλικιακής ανανέωσης. Έτσι το τότε Διοικητικό Συμβούλιο με Πρόεδρο τον Πέτρο Μαρτάκη, Αντιπρόεδρο τον Μπάμπη Βασιλάτο, Έφορο εκδρομών τον Θανάση Ρόρρη και βοηθό Εφόρου Εκδρομών τη Μιρέλλα Αγγελή-Ζαχαριουδάκη θα επιχειρήσει και θα πετύχει την ανανέωση αυτή.

Με πρωτοβουλία της Μιρέλλας Αγγελή, καλείται το παλιό μέλος, ήδη από το 1979, του Πάνα, Άρης Κουτάκης να βοηθήσει στην προσπάθεια. Ο Άρης, απόφοιτος Σχολής Οδηγών βουνού, σπηλαιολόγος και έχοντας στο ενεργητικό του μια ανάβαση στο Λευκό Όρος των Άλπεων και αναβάσεις σε όλα τα ελληνικά βουνά, αναλαμβάνει την αρχηγία του ορειβατικού μέρους των εκδρομών των νέων και την ορειβατική τους εκπαίδευση.

Έτσι με πυρήνα την ορειβατική ομάδα νέων της δεκαετίας του ’80 και νέους φίλους στήνεται από τη Μιρέλλα και τον Άρη η ομάδα που αυξάνεται και πληθύνεται από εκδρομή σε εκδρομή και φτάνει μέχρι τις μέρες μας το ίδιο και ίσως ακόμη περισσότερο δυναμική και ενεργητική.

Η πρώτη εκδρομή της ορειβατικής ομάδας νέων θα γίνει τον Ιανουάριο του 1992 στο όρος Μαίναλο. Παράλληλα με την ορειβασία πραγματοποιούνται σπηλαιολογικές εξορμήσεις, συνεχίζοντας έτσι την σπηλαιολογική παράδοση του συνδέσμου. Νέοι και παιδιά μυούνται στο μαγικό κόσμο των σπηλαίων υπό την καθοδήγηση του Άρη Κουτάκη, του Θανάση Παππά και άλλων. Αρκετοί απ’ αυτούς θα παρακολουθήσουν τα σεμινάρια σπηλαιολογίας της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας.

Στις εκλογές της 12/10/1997 εκλέγονται στο Διοικητικό Συμβούλιο του Πάνα νέοι από την ορειβατική ομάδα που πέρα από την ορειβασία πλέον συμμετέχουν ενεργά στη διοίκηση και οργάνωση του συνδέσμου μας.

Ταυτόχρονα το Κτήμα στο Μάτι αναβαθμίζει συνεχώς τις δομές φιλοξενίας του και τις παροχές που προσφέρει. Οι οικίσκοι σταδιακά ανακαινίζονται πλήρως και εξοπλίζονται με οικοσυσκευή, οι χώροι άθλησης και αναψυχής ανακαινίζονται προσφέροντας καινούριες δυνατότητες στους παραθεριστές και στις τακτικές πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες του συλλόγου.

Οι φυσιολατρικές εκδρομές του συνδέσμου πραγματοποιούνται κάθε Κυριακή ανελλιπώς με μεγάλη συμμετοχή εκδρομέων. Πολλά νέα πρόσωπα και συμμετοχή ομάδας μουσικών που χαρίζει κέφι και ομορφαίνει την εκδρομή. Η ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων και η απαγγελία ποιημάτων δίνει το στίγμα της ποιότητας που πάντα χαρακτήριζε τις εκδρομές του Πάνα. Βασικοί συντελεστές στην διοργάνωση των εκδρομών και στην προσέλκυση νέων εκδρομέων η Πόπη Κασιώλα και η Μαρία Καραδήμα.

Σήμερα καθώς διανύουμε τα 91 χρόνια από την ίδρυση μας, γνωρίζουμε πως ο καλύτερος τρόπος να τιμήσουμε αυτή τη διαδρομή, είναι μέσα από το να είμαστε ανοιχτοί σε καινούριες ιδέες και δραστηριότητες.

Η ιστορία του Πάνα είναι πάνω από όλα η ιστορία των ανθρώπων του. Όλων αυτών που πλαισίωσαν εδώ και 91 χρόνια το εγχείρημα,  όλων αυτών που συνέδεσαν τη ζωή τους με πολλούς τρόπους με τον σύλλογο.

Είναι η ιστορία της Άννας Πετροχείλου και της Αμαλίας Καλιαμπέτσου πρωτοπόρων γυναικών στην ορειβασία που συμμετείχαν στην εκδρομή-κατάκτηση της κορυφής του Ολύμπου το 1930.

Η ομάδα των σπηλαιολόγων αποτελούμενη από τους Ιωάννη Καψαμπέλη, Κλεόβουλο Δενδρινό και Ιωάννη Πετρόχειλο, με τις πρώτες συστηματικές σπηλαιολογικές εξερευνήσεις στο σπήλαιο Μπάυρον της Κερατέας.

Την 1 Μαρτίου 1992, ομάδα του Πάνα με αρχηγούς τους Θανάση Παππά και Άρη Κουτάκη επισκέπτεται το σπήλαιο Μπάυρον και στην οροφή μιας αίθουσας του σπηλαίου βρίσκει γραμμένη με μπογιά την επιγραφή «ΠΑΝ 1930».  Ο πυρήνας των σπηλαιολόγων του Πάνα με προεξάρχοντα το Γιάννη Πετρόχειλο ίδρυσε την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία, το 1951.

Ο Μίχος Καλλιγέρης με την ατέλειωτη ενεργητικότητά του, τη δημιουργικότητα και τις ιδέες του ήταν ο εκείνος  που συνέδεσε τη δεκαετία του ΄80, φυσιολατρία με την ανθρωπιά ως εμπνευστής πολλών  εκδηλώσεων που περιελάμβαναν πολιτιστικά δρώμενα αλλά και κοινωνική προσφορά (εθελοντική αιμοδοσία). Στο πλάι του πάντα η γυναίκα του Μάρω και τα δυο του παιδιά.
Το 1992 συμμετέχει σε μια πρωτοβουλία της Μιρέλλας Αγγελή μαζί με τον Απόστολο Πετρουτσά η οποία οδηγεί στη συγκρότηση  παιδικής ομάδας που θα πραγματοποιήσει πολλές πεζοπορικές εκδρομές και εύκολες ορειβατικές αναβάσεις.

Η φιλόλογος Ελένη Δουζίνα την ίδια περίοδο μαζί με τα παιδιά της κατασκήνωσης εκδίδουν εφημερίδα με τίτλο «Χαρούμενες Νότες του Πάνα». Η έκδοση της εφημεριδούλας θα συνεχιστεί για αρκετά χρόνια. Ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι στο Κτήμα. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η εκδήλωση – αφιέρωμα στον γνωστό μουσικοσυνθέτη Κώστα Γιαννίδη (ψευδώνυμο του Γιάννη Κωνσταντινίδη), που ήταν φίλος του συνδέσμου μας και αδελφός του μέλους μας Κώστα Κωνσταντινίδη, που παραθέριζε για χρόνια στο Κτήμα μας.

Η εκδήλωση αυτή αποτελούσε μέρος ενός αφιερώματος στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στο οποίο περιλαμβάνονταν ομιλίες, προβολές, αφιέρωμα στο περιοδικό του συνδέσμου (τεύχος 428 Απρίλιος-Ιούνιος 1985) και εκδρομή στη Χίο. Εμπνευστής αυτών των εκδηλώσεων ήταν ο πρόεδρος του συνδέσμου Πέτρος Μαρτάκης.

Η Ελένη Σταματάκη παλαιό μέλος του συλλόγου μας γίνεται η πρώτη Ελληνίδα που πατάει τα 6.189 μ.στην κορυφή Ίμτσα-Τσε των Κεντρικών Ιμαλαΐων το 1989.

Το μέλος μας Κασσιανός Παπαδόπουλος και μέλος του πολύ δραστήριου σπηλαιολογικού συλλόγου Σ.Ε.Λ.Α.Σ. κατεβαίνει στα 1000 μέτρα βάθος του σπηλαιοβαράθρου Γουργούθακας (συνολικό ανακαλυφθέν βάθος 1208 μ.) στο νομό Χανίων στην Κρήτη το 2001. Στις αποστολές εξερεύνησης (που οργανώθηκαν από τους σπηλαιολογικούς συλλόγους ΣΕΛΑΣ, ΣΠΟΚ και γαλλική ομάδα) και προώθησης των υλικών στα απίστευτα αυτά βάθη συμμετείχε και το μέλος μας Φένια Λυκούρη.

Τα μέλη μας Ηλίας και Στέλιος Τσίκας ανεβάζουν το 2002 τη σημαία του Πάνα στο ψηλότερο βουνό του Ιράν, το όρος Damavand στα 5.671 μ.υψόμετρο.

Τον Αύγουστο του  2003 τα μέλη μας Αλέξανδρος Χέντον, Βαγγέλης Κουτσελίνης και Παναγιώτης Μπαβέας επιχειρούν ανάβαση στο Λευκό Όρος των Άλπεων (υψ. 4807 μ.) με τους δύο πρώτους να κατακτούν την κορυφή, ενώ ένα χρόνο μετά ο Ηλίας Τσίκας, ο Στέλιος Τσίκας και η Θεοδώρα Μπασάκου ανεβαίνουν στην κορυφή Jebel Toubkal (υψ. 4.167 μ.) στον Μεγάλο Άτλαντα του Μαρόκου.

Τον Φεβρουάριο του 2006 οι Ηλίας & Στέλιος Τσίκας και Θεοδώρα Μπασάκου επιχειρούν ανάβαση στο Κιλιμάντζαρο, υψηλότερο βουνό της Αφρικής και οι δύο πρώτοι ανεβαίνουν στην κορυφή UHURU PEAK στα 5.895 μέτρα υψόμετρο, ενώ τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ομάδα του Πάνα αποτελούμενη από τους Σπύρο Κουκουβάο, Βάσω Τσιγκαροπούλου, Νάσο Χατζηαργύρη, Παντελή Συρμάνογλου, Μαρία Αρβανίτη και Κώστα Μάνδαλο και με τη συμμετοχή των Ισπανών Lucas Herrero και Miguelangel Perrez κατακτά την κορυφή των Πυρηναίων Monte Perdido στα 3.355 μέτρα υψόμετρο.